W Sali Modlitw i w Babińcu. Fundusze Europejskie dla dziedzictwa
Można już zwiedzać Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej, które mieści się w budynku XVII-wiecznej chęcińskiej synagogi. Placówka, usytuowana w centrum miasta, tuż nieopodal Rynku, powstała dzięki wsparciu Funduszy Europejskich. Koniecznie odwiedźcie to niezwykle miejsce, w którym przeszłość łączy się z teraźniejszością.
Miejsce pamięci o żydowskich mieszkańcach Chęcin oraz przestrzeń dialogu i trudnej sztuki tolerancji - przy ulicy Długiej w Chęcinach ruszyło Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej. W zabytkowej przestrzeni powstały sale wystawowe, warsztatowe, będą tu również organizowane wydarzenia kulturalne. Bez wątpienia centrum doskonale wpisuje się w historię Chęcin, które zawsze szczyciły się wielokulturowością.
Modernizacja tego niezwykłego obiektu, który pamięta czasy króla Władysława IV Wazy, możliwa była dzięki wsparciu Funduszy Europejskich. Gmach zyskał nowy dach, elewację, schody i podłogi, wymieniono wszystkie instalacje wewnętrzne i zewnętrzne, przeprowadzono niezbędne prace konserwatorskie, zagospodarowano również teren na zewnątrz budynku.
Projekt „Zachowanie dziedzictwa kulturowego Gminy Chęciny poprzez przebudowę, odrestaurowanie i wyposażenie zabytkowego budynku Synagogi oraz utworzenie Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej w Chęcinach” otrzymał wsparcie z funduszy unijnych w wysokości 5 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość przedsięwzięcia to 9,3 mln zł.
Historia budynku jest niezwykła - chęcińska synagoga powstała po 1638 roku. Na budowę dwuizbowego domu modlitwy zezwolił Żydom król Władysław IV Waza wydając przywilej, w którym określił wymiary budynku i jego ogólne rozplanowanie. Przez czterysta lat synagoga była miejsce modlitwy. W latach II wojny światowej była świadkiem tragicznych wydarzeń związanych z utworzeniem przez Niemców w Chęcinach getta dla czterech tysięcy osób. W 1942 r. okupanci skupili Żydów wokół synagogi, skąd wywieźli ich do obozu zagłady w Treblince. Tak właśnie zakończyła się historia obecności Żydów w Chęcinach, o której przypomina otwarte niedawno centrum.
Od 4 marca 2024 r. Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej jest już otwarte dla zwiedzających w godzinach 10 – 17, a od kwietnia do godziny 18.00. Można skorzystać z zakupu jednego biletu obejmującego wejście do Centrum Kultury Żydowskiej, Zamku Królewskiego oraz zabytkowej kamienicy „Niemczówki”.
Zwiedzającym udostępniono dwie kondygnacje synagogi, na parterze znajduje się m.in. Sala Modlitw, w której zachował się ołtarz Aron ha-kodesz, wykonany z czarnego marmuru, z intarsjami z marmuru chęcińskiego. Na piętrze natomiast usytuowano bogato wyposażoną salę edukacyjną.
Warto również odwiedzić okazały Babiniec, z oddzielnym wejściem, na który prowadzą schody wykonane z piaskowca. Obecnie można tu oglądać ekspozycję przedstawiającą wizerunki Żydów pochodzących z Chęcin, a także dokumenty dotyczące mieszkańców żydowskiego pochodzenia.
Więcej informacji na temat synagogi można znaleźć na stronie Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej w Chęcinach (checiny.pl)
fot. UGiM w Chęcinach