Miniony rok to finalizacja wielu ważnych przedsięwzięć kulturalnych współfinansowanych z RPOWŚ 2014-2020. W obecnym unijnym rozdaniu ten obszar również może liczyć na wsparcie.
Renowacja zabytkowych obiektów, modernizacja gmachów instytucji kultury, prace konserwatorskie, przyjazne dla widzów teatry, nowoczesne muzea oraz sale koncertowe - Fundusze Europejskie od lat wspierają ochronę dziedzictwa kulturowego, a pieniądze przeznaczone na te przedsięwzięcia służą mieszkańcom regionu.
W klasztorze i w świecie bajek
Dla takich właśnie przedsięwzięć w ramach Działania 4.4 Zachowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 zarezerwowano 163,8 mln zł. Tę ogromną kwotę przeznaczono na realizację 42 projektów, wśród których znalazły się kilkunastomilionowe przedsięwzięcia, takie jak rewitalizacja Karczówki, przywrócenie dawnej świetności Pałacu Popielów w Kurozwękach, przebudowa budynków dawnego browaru w Ostrowcu Świętokrzyskim na potrzeby instytucji kultury, rozbudowa infrastruktury zespołu klasztornego na Świętym Krzyżu czy utworzenie „Akademii Bajki” w Pacanowie. Dofinansowanie otrzymały także mniejsze, kilkusettysięczne projekty, które, choć znacznie skromniejsze finansowo, mają ogromne znaczenie dla społeczności lokalnych świętokrzyskich gmin. Jako przykład można tu podać m.in. modernizację chęcińskiej synagogi, prace remontowe przy XVIII-wiecznym dworku w Śmiłowie, przebudowę Opatowskiego Ośrodka Kultury czy renowacje zabytkowych kościołów.
W świecie legend
Nowa atrakcja turystyczna na mapie świętokrzyskiego to prowadzony przez gminę Nowa Słupia i Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego Park Legend Gór Świętokrzyskich. Przestrzeń tego niezwykłego miejsca, które powstało dzięki unijnemu wsparciu w wysokości 12 mln 856 tys. zł, wypełniają podania, baśnie i mity najstarszych polskich gór: o zbóju Madeju, tajemniczym pielgrzymie czy legendarnym jeleniu. Magiczną podróż w przeszłość, w otoczeniu czarownic, diabłów, szlachetnych rycerzy i dam, turyści odbywają w towarzystwie wirtualnego przewodnika, w którego wcielił się znany wokalista Marek Piekarczyk.
Bogatą historię regionu zaprezentowano w nowoczesnej, wykorzystującej nowatorskie techniki, formie. Hologramy, multimedialne projekcje, technologie VR są bardzo atrakcyjne, szczególnie dla najmłodszych turystów. Sam kompleks również ciekawie zaaranżowano, składają się na niego trzy elementy – amfiteatr, przeszklona część budynku – gdzie rozpoczyna się zwiedzanie oraz ta, w której znajduje się ścieżka edukacyjna prezentująca historię i legendy Gór Świętokrzyskich. Jest tam również przestrzeń do swobodnej zabawy, kino 3D oraz część gastronomiczno-handlowa.
Park Legend powstał w połowie ubiegłego roku, a już zbiera laury i wyróżnienia – z listopadowej gali Polskiej Organizacja Turystycznej jego twórcy wyjechali z nagrodą Turystycznego Odkrycia Roku.
Nowa przestrzeń w starym gmachu
Wielkimi krokami zbliża się otwarcie zmodernizowanej siedziby Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Scena, założona przez bogatego przedsiębiorcę Ludwika Stumpfa, była jego prezentem dla ukochanej warszawskiej artystki. Przez dziesięciolecia kielecki teatr przyciągał znakomitych aktorów, reżyserów oraz wierną publiczność. Pierwsza premiera odbyła się na jego deskach 6 stycznia 1879 r., a wkrótce teatromani otrzymają nowoczesny gmach teatralny. Zakres prac jest imponujący - nie modernizowany od dziesięcioleci gmach stanie się, dzięki unijnemu wsparciu w wysokości ponad 14 mln zł, nowoczesną, przyjazną artystom i publiczności instytucją oraz kulturalnym centrum stolicy województwa. Nowy wymiar zyska duża, obrotowa scena - pojawią się pod nią zapadnie, a z prawej strony wygospodarowano przestrzeń na scenografię. Nowym elementem będzie plafon z młotkowanego mosiądzu, który ma zapewnić lepszą akustykę. Małą scenę zlokalizowano na piętrze, a jej konstrukcja umożliwi otwarcie na dziedziniec i prezentację widowisk plenerowych.
Nowoczesne rozwiązania otworzą przed zespołem nowe możliwości twórczej ekspresji, ale niezwykle istotne jest także to, że prace remontowe prowadzono z poszanowaniem historycznej tkanki sędziwego gmachu. Prace rozbiórkowe przyniosły zaskakujące rezultaty – odsłonięto np. zabytkowe polichromie, odkryto również złocenia na kariatydach oraz ozdobną belkę ponad sceną z łacińskim, bogato zdobionym cytatem z Horacego. Te wszystkie elementy zachowano i wkomponowano w nową przestrzeń.
Lalki na Wzgórzu Zamkowym
Do wielkiego otwarcia w nowej siedzibie na Wzgórzu Zamkowym przygotowuje się kielecki teatr lalkowy „Kubuś”. Dzięki unijnym funduszom uwielbiana przez dzieci placówka zyska po wielu latach nowoczesną, skrojoną na miarę XXI wieku przestrzeń.
W zabytkowym, pochodzącym z XVIII w., budynku na szczycie Wzgórza Zamkowego znajdowały się niegdyś kuźnia i siedziba starosty. Wkrótce w zmodernizowanym kompleksie pojawią się aktorzy i rozbrzmiewać będzie śmiech dzieci. Pierwsza premiera w siedzibie na Wzgórzu Zamkowym odbędzie się jesienią tego roku.
Teatr „Kubuś” będzie miał blisko 2000 m kw. powierzchni użytkowej. Powstaną dwie sceny: duża z miejscem dla około 150 osób oraz mała na 80 widzów. W ramach inwestycji część budynków rozebrano, część zmodernizowano, dobudowano także kolejne kondygnacje. Ciekawostką będą „ściany świadki”, czyli fragmenty XVIII-wiecznych murów w sąsiedztwie Parku Miejskiego, przy których odtworzono stare fugi. Wartość inwestycji to 38 mln 767 tys. zł, z czego dofinansowanie w ramach programu regionalnego to 12 mln 187 tys. zł.
Bardziej bajkowo w Centrum Bajki
W obecnej unijnej perspektywie również będzie wiele możliwości finansowania inwestycji w placówkach kultury. Wiele z nich już przygotowuje się do realizacji projektów - Centrum Bajki w Pacanowie planuje modernizację wystawy głównej. Chce przystosować ją do aktualnych trendów, uatrakcyjnić wizualnie i wyposażyć w nowoczesne technologie. Wszystko po to, by konkurować z nowo powstałymi placówkami tego typu i przyciągnąć jeszcze większą rzeszę zwiedzających.
Przygotowywana koncepcja zakłada m. in. poprawę układu funkcjonalnego, dostosowanie przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, dodatkowe aplikacje mobilne i wyposażenie w system monitorowania ruchu turystów, poprawiający bezpieczeństwo oraz komfort zwiedzania. Zmieni się również warstwa merytoryczna i wizualna. Kraina Bajki według wstępnej koncepcji wzbogaci się o interaktywny Gaj Entów z mówiącymi drzewami i chatką Baby Jagi czy wieżę strzeżoną przez smoka, którego należy obudzić, aby poznać tajemnice skarbów krasnoludków. Nowe rozwiązania, zakamarki, nowe postaci bajkowe i opowieści mają sprawić, by kolejna wizyta w Centrum Bajki były odkryciem i niespodzianką.